W świecie pełnym presji, terminów i oczekiwań wiele osób zmaga się z problemem stresu, który może prowadzić do wielu poważnych konsekwencji zdrowotnych. Jedną z nich, najbardziej uciążliwą, jest bezsenność. W artykule przyjrzymy się związkom zachodzącym pomiędzy stresem a problemami ze snem oraz podpowiemy, jak sobie radzić z tą nieprzyjemną dolegliwością.

Stres – przyczyna czy skutek bezsenności?

Przewlekły stres prowadzi do ciągłego podwyższenia poziomu kortyzolu w organizmie. Kortyzol, nazywany hormonem stresu, produkowany jest w nadnerczach i odgrywa kluczową rolę w mobilizacji energii w sytuacjach zagrożenia. W normalnych warunkach jego poziom jest najwyższy rano, aby pomóc nam się obudzić, a następnie stopniowo maleje w ciągu dnia. Przewlekły stres zakłóca ten naturalny rytm, prowadząc do podwyższenia poziomu kortyzolu wieczorem. Warto wspomnieć, że kortyzol hamuje produkcję melatoniny, czyli hormonu snu, co sprawia, że trudno jest nam zasnąć i utrzymać głęboki, regenerujący sen.

Bezsenność spowodowana przewlekłym stresem może z kolei dodatkowo nasilać uczucie napięcia i niepokoju. Osoba cierpiąca na bezsenność ma tendencję do nadmiernego myślenia o problemach, co zwiększa poziom stresu. Stawia nas to w sytuacji, w której trudno jest wyjść z błędnego koła, kiedy stres prowadzi do bezsenności, a bezsenność nasila stres.

Sposoby radzenia sobie z bezsennością wywołaną stresem

Zarówno stres, jak i bezsenność są problemami, które można leczyć, chociaż wymagają one zintegrowanego podejścia. Istnieje kilka sprawdzonych sposobów radzenia sobie z nimi. Należą do nich:

• techniki relaksacyjne – medytacje, głębokie oddychanie i techniki biofeedbacku mogą skutecznie obniżyć poziom stresu,
• rutyna snu – regularne godziny spania i wstawania, unikanie kofeiny oraz światła ekranów telefonu i komputera to proste i skuteczne metody walki z bezsennością,
• ziołowe leki uspokajające – takie jak Persen® Forte – to produkty, które mają działanie uspokajające i ułatwiają zasypianie.

W przypadku chronicznej bezsenności warto zwrócić się o pomoc do lekarza psychiatry lub psychoterapeuty.

Rola aktywności fizycznej w redukcji stresu i poprawie snu

Ćwiczenia fizyczne odgrywają istotną rolę w łagodzeniu skutków stresu i poprawie jakości snu. Regularna aktywność fizyczna stymuluje produkcję endorfin – naturalnych hormonów przeciwbólowych, które działają także jako hormony szczęścia. Pomagają one nie tylko w redukcji poziomu stresu, lecz także w regulacji rytmu snu i czuwania, dzięki czemu zasypianie staje się łatwiejsze, a sen głębszy i bardziej efektywny.

Znaczenie zdrowej diety w regulacji snu i stresu

Nieocenionym elementem w walce z bezsennością i stresem jest odpowiednia dieta. To, co jemy, wpływa bezpośrednio na nasze samopoczucie, równowagę hormonalną i jakość snu. Składniki odżywcze takie jak magnez, tryptofan czy witaminy z grupy B mają istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego.

Wprowadzenie do diety produktów bogatych w te składniki, takich jak banany, orzechy, tłuste ryby czy pełnoziarniste produkty zbożowe, może pomóc w naturalny sposób zredukować objawy stresu i poprawić jakość snu. Ponadto unikanie nadmiernej ilości kofeiny, cukru i tłustych, ciężkostrawnych posiłków, zwłaszcza przed snem, może znacząco ułatwić zasypianie i utrzymywanie głębokiego snu.

Podsumowanie

Stres i bezsenność są ze sobą nierozerwalnie połączone i często tworzą błędne koło, w którym jeden problem nasila drugi. Kluczem do przełamania tego cyklu jest holistyczne podejście do własnego zdrowia. Aktywność fizyczna, zdrowa dieta, techniki relaksacyjne oraz odpowiednie wsparcie farmakologiczne na bazie składników roślinnych może pomóc w regulacji rytmu snu i czuwania oraz radzeniu sobie ze stresem. Warto zapamiętać, że zdrowy sen to podstawa naszego codziennego funkcjonowania, dlatego warto dbać o jego jakość w każdym aspekcie życia.

1. Psychologia, Rose M. Spielman, William J. Jenkins i in., Openstax Polska, Warszawa, 2020.
2. Postępowanie w przypadku bezsenności i zaburzeń snu, J. Heitzman, Problemy psychiatryczne w POZ, Lekarz POZ 3/2021.